مسجد سلیمانیه از معروف‌ترین بناهای تاریخی در شهر استانبول است. این مسجد باشکوه از زیباترین جاهای دیدنی استانبول به شمار می‌رود و گردشگران زیادی در تور ترکیه از این بنای تاریخی بازدید می‌کنند. ظرافت بالا و معماری جالب توجه این مسجد، متعلق به دوران حکومت عثمانیان است و شکوه و عظمت این دولت در زمان‌های گذشته را نشان می‌دهد.
مسجد سلیـمانیه استانبول (Süleymaniye Mosque) نه تنها خیره کننده، بلکه شاهکاری از معمار معروف سنان (Mimar Sinan) می‌باشد. این مسجد دومین مسجد بزرگ شهر استانبول محسوب می‌شود که یکی از نمادهای این شهر نیز می‌باشد.
تاریخچه مسجد سلیمانیه
مسجد سلیمانیـه یکی از برجسته‌ترین بناهای تاریخی دوره حکومت عثمانیان در قرن شانزدهم است. این مسجد باشکوه از سال 957 هجری قمری برابر با 1550 میلادی به دستور سلطان سلیمان اول ساخته شد. این پادشاه معروف و پرقدرت خود را چهارمین حاکم قدرتمند عثمانی پس از فتح قسطنطنیه به دست این حکومت می دانست. به همین منظور دستور به ساخت چهار مناره در حیاط اندرونی مسجد سلیمانیه داد تا نمادی از قدرت خود و حکومت عثمانیان به یادگار بگذارد.
ساخت مسجد سلیمانیه هفت سال به طول انجامید و در تاریخ پانزدهم اکتبر سال 1557 میلادی افتتاح شد. طولی نکشید که از آن با نام یکی از نمادهای تاریخی حکومت عثمانی یاد کردند. امروزه نیز از این بنا با عنوان یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های تاریخی در استانبول یاد می‌شود.
بنابر نظر مورخان و اسناد به جا مانده از زمان ساخت مسجد سلیمانیه، بیش از 3500 کارگر در ساخت این بنا مشارکت کرده‌اند و بیش از 3000 کیلوگرم طلا در ساختمان اصلی این مسجد و بناهای اطراف آن استفاده شده است.
انتخاب تپه‌ای بلند در شهر برای برپایی مسجد سلیمانیه نیز به دستور سلطان سلیمان بود. زمان افتتاح این مسجد جمع بسیاری از بزرگان دولت عثمانی در جوار سلطان سلیمان حضور داشتند و مسجد سلیمانیه با کلیدی مخصوص افتتاح شد. این کلید توسط سلطان سلیمان به معمار بنای مسجد اهدا شده بود.
با توجه به شکوه و عظمت حکومت سلطان سلیمان در زمان ساخت مسجد سلیـمانیه، این عمارت کاربردهای وسیعی داشت. داخل مسجد نیز امکاناتی متنوع از بیمارستان و مدرسه گرفته تا آشپزخانه و کاروان‌سرا برای اقامت مسافران و حمام عمومی تعبیه کردند، به همین جهت بسیاری از نیازمندان برای دریافت غذا و استراحت در این مجموعه از راه‌های دور و نزدیک به مسجد سلیمانیه می‌رفتند.
در طول سال‌های بعد بر اثر برخی اتفاق‌ها مانند زلزله، آتش‌سوزی و بازسازی این بنا با سبک‌های مدرن، تغییرات زیادی در معماری این مسجد به وجود آمد. در طول سال‌های 2007 تا 2010 میلادی بازسازی کلی در بخش‌های مختلف این مسجد انجام و بازگشایی دوباره شد.
با افتتاح پل «هالیچ» در سال 2013 میلادی بخش‌هایی از نمای شمالی این عمارت آسیب دید. گرچه در طول تاریخ حوادث متعددی برای مسجد سلیمانیه اتفاق افتاد، هم چنان این بنا عظمت خود را حفظ کرده است.
مقبره های مسجد سلیمانیه
روزی که سلطان سلیمان دستور ساخت مسجد سلـیمانیه استانبول را داد، خوب می‌دانست که آرامگاه ابدی‌اش در این مکان خواهد بود. شاید به همین دلیل سینان در طراحی و ساخت مسجد سنگ تمام گذاشته است. او می‌خواسته حتی روح سلطان سلیمان هم در محلی که شایسته اوست، فرمانروایی کند.
در ناحیه جنوبی مسجد، مقبره سلطان سلیمان و همسرش خرم سلطان و معمار سینان به چشم می‌خورد. البته که آرامگاه سینان از پادشاه و همسرش جدا است و در ضلع شمال غربی مسجد واقع‌شده است. مقبره هشت‌ضلعی سلطان و همسرش هم به صورت جداگانه ساخته شده‌اند.
آشنایی با حمام خرم سلطان از جاذبه های شگفت انگیز ترکیه
چه بر سر مسجد سلیمانیه آمده است؟
مسجد سلیمانیه یکی از آن مساجد تاریخی است که قضایا و اتفاقات تاریخی مختلفی را پشت سرگذاشته است. این اتفاقات به قدری سهمگین و سخت بودند که موجب از بین رفتن بخش‌های بزرگی از این مسجد شدند. با وجود اینکه درسال‌های بعد تمامی خرابی‌ها و نواقص این مسجد بازسازی شد، هیچگاه معماری اصیل اولیه در آن تکرار نشد.
آتش‌سوزی
اولین اتفاق ناگواری که باعث تغییر مسجد معروف سلیمانیه شد، آتش‌سوزی سال 1660 بود. در این آتش‌سوزی بخش بزرگی از مسجد نابود شد. البته بعدها و در سال‌های سلطنت سلطان محمد عثمانی، خرابی‌های حاصل از آتش‌سوزی که در مسجد وجود داشت، بازسازی شد. اما معماری مسجد بعد از بازسازی، تفاوت‌های زیادی با معماری اصلی آن داشت.
زلزله
اتفاق ناگوار بعدی برای مسجد سلیمانیه زلزله سال 1776 میلادی بود. مسجد سلطان سلیمان در اثر این زلزله نیز، آسیب زیادی دید. بعد از آن دوباره مسجد را بازسازی کردند و موجب تغییر بیشتر معماری آن شدند.
جنگ جهانی
آخرین اتفاقی که مسجد تاریخی سلیمانیه پشت سر گذاشت، جنگ جهانی دوم است. در طی جنگ جهانی دوم از محوطه مسجد به عنوان پناهگاه نظامیان و انبار مهمات جنگ استفاده می‌کردند. همین موضوع موجب بروز انفجاری بزرگ در حیاط مسجد شد و آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به بار آورد. البته بعد از اتمام جنگ جهانی دوم، باز هم مسجد سلیمانیه را بازسازی کردند اما حقیقت این است بعد از پشت سر گذاشتن این اتفاقات، هیچگاه معماری اولیه تکرار نشد!
هرچند امروزه از این مسجد به عنوان یک آثار تاریخی بسیار بزرگ و زیبا یاد می‌شوند، اما مسجد اولیه تفاوت‌های زیادی از نظر ظاهری با مسجد فعلی داشت.
مکان‌های دیدنی اطراف مسجد
- مسجد رستم پاشا
- بازار مصری‌ها
- پل گاتالا
همه آنچه قبل از رفتن کاخ موزه توپکاپی استانبول، باید بدانید